De regering wil de zuipschuren aanpakken. Sommige gemeenten zien daar weinig in. De VWA besloot midden februari om niet meer actief op zoek te gaan naar kleine keten, maar zich te concentreren op de grote, commerciële gelegenheden waarover klachten ontvangen zijn. Minister Klink herhaalde begin april dat hij wil dat de gemeenten drankketen gaan sluiten.
In drankketen wordt alcoholhoudende drank geconsumeerd zonder toezicht. Er gebeurt van alles wat niet door de beugel kan. De leeftijdsgrens wordt er veelvuldig overtreden, doorschenken aan iemand die al duidelijk onder de invloed is, is er aan de orde van de dag, enz. De bezoekers drinken er gemiddeld ruim tweemaal zoveel alcohol als bij een bezoek aan een café of disco. Vaak worden de keten gebruikt voor het “indrinken”, alvast wat drinken voordat men naar café of disco gaat.
De bezoekers van kleine keten kennen elkaar dikwijls persoonlijk, vormen soms een vriendenkring. Grotere keten zijn meer anoniem, en hier komt vaak de commercie om de hoek kijken. Zeer tot ongenoegen van de horeca. Namens de horeca strijdt het Bureau Eerlijke Mededinging (BEM) tegen illegale zuipschuren. Het BEM werd eerder bekend door zijn strijd tegen paracommerciële activiteiten in sportkantines.
Sommige gemeenten (en zelfs sommige ouders) zien positieve aspecten bij de drankketen, vooral bij de kleinere. Zij houden jongeren van de straat en uit het dorpshuis, zij houden jongeren bezig met organisatie en bevoorrading, zij vormen in feite zelf georganiseerde clubhuizen van jongeren. Dat laatste bespaart de gemeenten geld. Die gemeenten bekijken het vraagstuk vooral vanuit het gezichtspunt van de openbare orde, van het tegengaan van overlast, vandalisme en geweld. Het grote negatieve effect op de volksgezondheid legt bij die gemeenten minder gewicht in de schaal, evenals de overtreding van de drankwet. Zij schrikken terug voor het nemen van impopulaire maatregelen.
Volgens de VWA loopt het gemeentelijk beleid tegenover de drankketen teveel uiteen om tot een gezamenlijke aanpak te komen. Een proef daarmee onder een tiental gemeenten, is daarom afgeblazen. De VWA heeft daarop afgelopen februari besloten om niet meer actief op zoek te gaan naar illegaal drankgebruik in caravans en kleine schuurtjes. Men concentreert zich nu op de grotere, meer commerciële zuipschuren die de schijn van een volwaardig café hebben. Als er concrete aanwijzingen zijn voor paracommerciële activiteiten of als er klachten zijn (bijv. van de plaatselijke horeca), komt de VWA in actie. Dit betekent dat de VWA zich vooralsnog concentreert op circa 20 procent van alle drankketen. De 80 procent kleintjes wordt ongemoeid gelaten.
Het BEM heeft na het besluit van de VWA een vijftiental gemeenten aangeschreven met het verzoek om op te treden tegen circa 150 illegale zuipschuren. Van gemeenten die blijven weigeren zal het BEM voor de bestuursrechter een dwangsom eisen.
Begin april hadden de gemeenten nog geen enkele drankkeet gesloten. Minister Klink gaf op vragen uit de Tweede Kamer daarover te kennen dat de openbare orde geen argument mag zijn om de zuipschuren oogluikend toe te staan. De gemeenten zijn verplicht mee te werken aan de handhaving van de Drank- en Horecawet. Maar tegelijkertijd schuift hij het probleem weg van de regering, en legt het op het bordje van de gemeenten.
Aanpak van de drankketen heeft de volle instemming van de horeca. Misschien wel omdat het niet de meeste effectieve manier is om het drinken onder jongeren tegen te gaan. Voor een effectievere aanpak zal ook de landelijke overheid de moed moeten opbrengen om impopulaire maatregelen te treffen. Effectief zijn maatregelen als accijnsverhoging, vermindering van de verkrijgbaarheid, verhoging van de leeftijdsgrens, en versobering van de reclame. Dat zijn echter maatregelen waarvoor geen instemming van de horeca verkregen zal worden. Die gaat dan weer jammeren over omzetverlies.
Het woord café betekent letterlijk koffiehuis. Die afkomst is men bij de horeca allang vergeten. Eigenlijk zouden wij daarom dat woord zo langzamerhand moeten vervangen door iets als alcokeet.
Dingeman Korf