In 2011 zochten bijna 70.000 inwoners van ons land hulp bij de verslavingszorg. Dat waren er bijna 1.000 minder dan in 2010. Het aantal alcoholverslaafden stabiliseerde zich iets onder het in 2010 bereikte aantal. Daarmee bleef alcohol verantwoordelijk voor verslavingsprobleem nummer één.
Driekwart van de hulpzoekenden bij de verslavingszorg is man. De gemiddelde leeftijd bedraagt 41 jaar. Het aandeel van de 55-plussers onder de hulpzoekenden is in tien jaar tijd verdubbeld. Vooral bij heroïne, maar ook bij alcohol en cocaïne neemt de gemiddelde leeftijd toe. Cannabis daarentegen is een uitgesproken jongerenprobleem.
Alcohol levert al jaren het grootste aantal hulpzoekenden voor de verslavingszorg. In 2011 waren het er ruim 32.000. Dat was ruim 46 procent van het totale aantal door de verslavingszorg in behandeling genomen personen. De hulpvraag voor alcohol is tussen 2002 en 2010 sterk gestegen. In 2011 was voor het eerst sprake van een kleine daling.
Ongeveer 30 procent van de alcoholcliënten is vrouw. Dat percentage is al vele jaren min of meer constant. De gemiddelde leeftijd van de alcoholcliënten is de afgelopen jaren wat gestegen en bedraagt nu 46 jaar.
Merkwaardigerwijs ziet de verslavingszorg weinig jongeren beneden de 25 jaar. Hun aandeel is de laatste jaren wat gestegen, maar bedraagt ook nu niet meer dan 5 procent. Daarbij dienen wij wel te bedenken dat degenen die zich in een coma gezopen hebben, in behandeling komen bij een alcoholpoli voor jongeren en niet bij de verslavingszorg.
De groep ouderen (55-plussers) die aanklopt met een alcoholprobleem blijft groeien. In 2011 was 25 procent van alle alcoholcliënten ouder dan 55 jaar. De groep van 26 tot 55 jaar levert dus ongeveer 70 procent van alle alcohol, ruim tweederde van het totaal. Dat zijn dus mensen in de bloei van hun leven, bij wie alcohol de gezondheid, het huwelijk of de carrière dreigt te verwoesten.
Het naar omvang tweede verslavingsprobleem is heroïne. Dat leverde in 2011 ruim 11.000 hulpzoekenden. Hun aantal is al jaren dalende, momenteel zijn het er ca 4.000 minder dan tien jaar geleden. Ook hier ligt de gemiddelde leeftijd bij 46 jaar. Het aandeel van de 55-plussers bedraagt hier ruim 15 procent.
Cannabis vormt naar omvang in Nederland het derde verslavingsprobleem. De afgelopen tien jaar is dit probleem verdrievoudigd ! In 2011 betrof dit bijna 11.000 hulpvragers, in 2002 waren het er nog maar ca 3.500. Gezien deze stijgende tendens is het niet moeilijk te voorspellen dat cannabis in 2012 opgeklommen zal zijn naar de tweede plaats.
Cannabisproblemen komen vooral bij jongeren voor. Van alle jongeren beneden de 25 jaar die aanklopten bij de verslavingszorg, had in 2011 meer dan de helft (52%) een cannabisprobleem.
Het vierde omvangrijke verslavingsprobleem leverde cocaïne, met 7.500 hulpzoekenden. Het totale aantal daalde hier licht> Het aandeel jongeren is gedaald van 22 procent in 2002 naar 11 procent in 2011.
Gezien voorgaande cijfers, valt de grootste gezondheidswinst en sociale winst te behalen door intensiveren van de preventie van alcohol- en cannabisproblemen. Die conclusie willen wij graag in de aandacht van de minister van volksgezondheid aanbevelen.
Dingeman Korf