Alcohol verhoogt het risico op de twee belangrijkste vormen van huidkanker: melanoom en plaveiselcel carcinoom. Voor melanoom werd dit al in 2014 bekend. Anderhalve maand geleden bleek dit ook het geval voor plaveiselcel carcinoom. Hoe hoger de alcoholconsumptie hoe groter het risico.
Het lijkt op het eerste gezicht niet voor de hand te liggen, een verband tussen alcoholconsumptie en huidkanker. Immers huidkanker wordt toch vooral veroorzaakt door stoffen of stralen die op de huid inwerken. Huidkanker als gevolg van de UV-straling van de zon, of als gevolg van contact met agressieve chemicaliën, zijn bekende gevallen. Maar je smeert een alcoholisch drankje toch niet op je huid?
In ons land krijgen jaarlijks bijna 105.000 mensen de diagnose kanker over zich uitgesproken. In ruim 14.700 gevallen gaat dat om huidkanker. Dat laatste getal is dusdanig hoog dat de preventie van huidkanker meer aandacht verdient dan hij gewoonlijk krijgt. Huidkanker behoort tot de drie meest voorkomende kankers. In Groot-Brittannië staat huidkanker zelfs op de eerste plaats. Het publiek beter informeren over het risico is dus een dringende zaak.
Een team van onderzoekers van verschillende universiteiten en ziekenhuizen, onder leiding van dr. Eva Negri, kwam in 2014 al met een publicatie waarin werd aangetoond dat alcoholgebruik de kans op melanoom, de gevaarlijkste vorm van huidkanker, vergrootte. De onderzoekers vergeleken de voorgeschiedenis van 6200 patiënten met melanoom met die van een controlegroep. De patiënten bleken duidelijk meer alcohol te consumeren dan de personen uit de controlegroep.
Anderhalve maand geleden verscheen een publicatie over een zeer breed opgezet Amerikaans onderzoek naar plaveiselcel carcinoom (PCC). Voor het onderzoek gebruikten de wetenschappers gegevens van een drietal cohorten die ingesteld waren in de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Gezamenlijk omvatten die ruim 200.000 deelnemers. Die zijn op gezette tijden ondervraagd over hun consumptie- en leefgewoonten, en over doorgemaakte ziekten. Voorzover nog te achterhalen, werd van de overledenen ook de doodsoorzaak geregistreerd.
De onderzoekers vonden onder de deelnemers 4518 gevallen van PCC. Vervolgens werden die gevallen bekeken op hun alcoholinname, zowel naar hoeveelheid als naar type drank. Daaruit bleek dat de alcoholdrinkers een hoger risico hadden dan de geheelonthouders. Bovendien was er een duidelijk verband tussen de hoeveelheid alcohol en de vergroting van de kans op plaveiselcel carcinoom.
Vrouwen liepen meer risico dan mannen. Bij mannen bleek een consumptie van minder dan anderhalf glas per dag vrijwel geen vergroting van het risico te veroorzaken. Elk glas meer vergrootte het risico met ongeveer 20 procent.
Dr. Negri vermeldde in 2014 al een drietal mogelijke oorzaken voor de vergroting van de kans op huidkanker. In de eerste plaats is het primaire afbraakproduct van alcohol, aceetaldehyde een bekende carcinogene stof. Die vergroot de kans op allerlei vormen van kanker, zij het niet in gelijke mate. Daarnaast verzwakt alcohol het immuunsysteem, waardoor tumorvorming minder goed door het lichaam wordt onderdrukt.
De derde oorzaak is meer een psychologische. Alcohol maakt veel mensen vergeetachtig en vaak ook slaperig. Daardoor kunnen zij gemakkelijk vergeten om zich opnieuw in te smeren als zij een hele dag op het strand vertoeven. En als zij in slaap vallen, is het risico op zonnebrand nog veel groter. Ook lijkt alcohol de huid gevoeliger te maken voor verbranding door UV-licht.
Professor Chris Bunker, voorzitter van de Britse vereniging van dermatologen, merkt hierover op “Britten staan nu niet direct bekend om hun matigheid, zowel met betrekking tot alcohol als met betrekking tot zonnebaden”.
Met de zomer in het vooruitzicht, zouden alle Nederlanders het voorgaande in gedachten moeten houden.
Dingeman Korf