Dit jaar is het dertig jaar geleden dat het Nederlandse alcoholgebruik zijn top bereikte. Sindsdien is de consumptie per inwoner met een kleine tien procent gedaald. Als we bedenken dat tussen 1955 en 1979 de stijging zo’n 350 procent bedroeg, dan is wel duidelijk dat die daling met krap 10 procent nog geen zoden aan de dijk zet.
Verontrustend is daarbij het feit dat genoemde enorme stijging plaats vond in slechts 24 jaar, terwijl in de veertig jaar daarna ondanks vele inspanningen, slechts een daling van nog geen tien procent bereikt kon worden. Hoeveel tijd en hoeveel inspanningen gaat het dan kosten om de consumptie terug te brengen tot bijvoorbeeld de helft van die van 1979 ? Of is het op voorhand uitgesloten dat dat niveau ooit nog bereikt wordt ?
Het hoge alcoholgebruik brengt al zo’n veertig jaar allerlei nadelige gevolgen met zich mee. Het aantal verslaafden bijvoorbeeld, is toegenomen van een geschat aantal van 23.000 in 1955 naar ruim 300.000 nu ! Ziekte, invaliditeit en sterfte door alcohol hebben een prominente plaats in de statistieken veroverd. Geweldpleging en vandalisme met alcohol als oorzaak, zijn een alledaags verschijnsel geworden. De laatste jaren is daar het excessieve drinken door jongeren bij gekomen. De gevolgen daarvan zullen pas na verloop van jaren in hun volle omvang kenbaar worden.
Dit alles heeft grote consequenties voor het functioneren van onze samenleving. Om te beginnen economische consequenties. Alles bij elkaar genomen, veroorzaakt alcohol voor de samenleving een jaarlijkse schadepost van zo’n 2½ miljard euro.
Daarnaast zijn er psychologische en maatschappelijke consequenties. Alcohol is een belangrijke oorzaak van kinder- en vrouwenmishandeling, uitgaansgeweld, werkloosheid, echtscheiding, enz. Daaruit vloeien veel trauma’s voort. Alcohol doet daardoor afbreuk aan het levensgeluk van heel veel mensen.
Al ruim veertig jaar is alcohol op vrijwel elke straathoek te koop. Er zijn in ons land zo’n 60.000 verkooppunten. Veel meer dan tachtig jaar geleden. Iedere supermarkt staat vol drank.
Naast overmatig veel verkooppunten, zien wij ook overmatig veel reclame voor alcohol. Alcoholreclame valt buitenshuis niet te ontlopen. Binnenshuis evenmin, advertentieblaadjes, dagbladen, tijdschriften, radio en televisie brengen die reclame bij iedereen thuis. Kortom, alcohol is alomtegenwoordig in onze samenleving.
Iedere Nederlander wordt daardoor van jongs af aan geconfronteerd met “alcohol” in vele vormen. Daardoor heeft de mening postgevat dat alcohol gewoon is, dat alcohol er bij hoort in vrijwel alle situaties. Wat gewoon is en algemeen aanvaard wordt, kan nooit slecht zijn wordt dan de achterliggende gedachte. Er is daardoor een generatie opgegroeid die gehersenspoeld is door de alcoholcultuur. Het resultaat daarvan is dat begrip voor de nadelen van alcohol bij hen afwezig is, en zij hun kinderen geen kritische houding tegenover alcohol meer bijbrengen.
De afwezigheid van een kritische houding tegenover alcohol bij de meerderheid van het publiek (lees : kiezers ) maakt dat het alcoholbeleid blijft steken in symptoombestrijding. De “cultuur” van de alcohol wordt niet aangepakt.
Dr.ir. D.Korf