De gemiddelde Nederlandse jongere drinkt regelmatig alcohol. In sommige gevallen loopt dat schrikbarend uit de hand. Van diverse zijden wordt daar wat tegen gedaan. Het afgelopen jaar hebben de frisfeesten voor 16-minners terrein gewonnen.
Alcoholgebruik door jongeren onder de twintig jaar leidt al vele jaren tot onaanvaardbare problemen. De overheidsvoorlichting van “drank maakt meer kapot dan je lief is” die in 1986 startte, bleek geen vat te hebben op deze leeftijdsgroep. Al na enkele jaren werden dan ook campagnes opgezet speciaal gericht op jongeren. Het Trimbos Instituut bouwde zijn schoolvoorlichting fors uit.
Enkele jaren geleden bleek uit wetenschappelijk onderzoek dat ouders meer invloed hebben op het alcoholgebruik van hun nog (te) jonge kinderen, dan tot die tijd gedacht werd.
Dus kwamen er voorlichtingsavonden voor ouders van middelbare scholieren. Dat heeft effect gehad. Het (regelmatig) drinken door jongeren beneden 16 jaar is de afgelopen jaren afgenomen.
Frisfeesten in opmars
Jongeren zoeken gezelligheid, willen graag onder elkaar zijn. Dat zoeken zij vaak in disco’s, cafe’s, “zuipketen” of sportkantines. Daar staan zij echter bloot aan alcoholreclame en aan sociale druk om mee te doen met het alcoholgebruik. Alcoholvrije alternatieven waren er tot enkele jaren geleden nauwelijks, en zeker niet op regelmatige basis. Het afnemen van het alcoholgebruik door 16-minners heeft de ruimte voor alcoholvrije ontspanning voor jongeren steeds groter gemaakt. Daar zijn diverse exploitanten op ingesprongen.
Zo is er tegenwoordig de organisatie FRIS die alcohol- en drugsvrije feesten organiseert voor jongeren tussen de 12 en 15 jaar. Daarvoor worden sporthallen, disco’s of commerciële zalen afgehuurd. Inmiddels heeft FRIS ruim 200 feesten georganiseerd, verspreid over 19 verschillende plaatsen, van West-Friesland tot Groningen en de Achterhoek. Het bezoekersaantal schommelt tussen de 200 en 1000. In sommige plaatsen vindt elke maand zo’n frisfeest plaats.
Ook individuele zaalverhuurders organiseren frisfeesten. Bijvoorbeeld in Barger-Compascuum, waar in De Kloeck een “back to school party” de eerste keer al ruim 300 bezoekers trok. Er kwamen zoveel positieve reacties, van zowel jongeren als ouders, dat de verhuurder meteen besloot het feest voortaan viermaal per jaar te houden.
Naast FRIS zijn er nog enkele andere organisaties, die soms op regionale basis, regelmatig frisfeesten organiseren.
Ook niet-commercieel
Naast de op commerciële basis georganiseerde frisfeesten, lopen er in diverse regio’s verspreid over het land, projecten om jonge jongeren een alcoholvrije omgeving te bieden voor hun uitgaan. Zo loopt er in Rivierenland een project “niks mis met fris”. Daarin wordt samengewerkt met GGD, gemeenten en politie. Hier wordt getracht door afspraken met scholen, sportclubs en dergelijke, alcoholvrije feesten voor 16-minners te realiseren. In andere regio’s in Brabant en Gelderland lopen vergelijkbare projecten.
In het Noorden van het land loopt een actie onder de al evenzeer pakkende slagzin “16 min, fris is in”. Daarbij wordt het initiatief meer bij de jongeren zelf gelegd. Zij verklaren een jaar lang geen alcohol te zullen drinken. Min of meer vergelijkbaar dus met het “Gouden Boek” van Jan Harders uit de veertiger en vijftiger jaren in Amsterdam.
Te hopen valt dat de kennismaking met alcoholvrij uitgaan, ook zal leiden tot een vermindering van het drinken door16- en 17-jarigen. Want die leeftijdsklasse levert de meeste comazuipers. Overigens blijven wij van mening dat er één leeftijdsgrens voor alle soorten drank bij minimaal 18 jaar moet komen. Maar daarvoor zullen wij op zijn minst moeten wachten tot er een andere minister van volksgezondheid is aangetreden.
Dingeman Korf