Om uitgaansgeweld tegen te gaan, moeten gemeenten van 25.000 of meer inwoners een “convenant veilig uitgaan” opstellen. In 2004 bleek de helft van die gemeenten inderdaad een dergelijk convenant afgesloten te hebben. Het effect op het uitgaansgeweld valt tegen.
Nederland telt 153 gemeenten met meer dan 25.000 inwoners. Die moeten een “convenant veilig uitgaan” overeenkomen met de belanghebbende partijen. Die partijen zijn de gemeente, de plaatselijke horeca, de politie en het Openbaar Ministerie. Om de gemeenten behulpzaam te zijn, heeft het ministerie van binnenlandse zaken in 1998 een model voor zo’n convenant opgesteld. Vorig jaar bleken slechts 75 gemeenten zo’n convenant afgesloten te hebben.
Het feit dat ongeveer de helft van de betreffende gemeenten een convenant kent, maakt het mogelijk om niet alleen de situatie vóór en na het in werking treden van het convenant te vergelijken, maar ook de ontwikkeling met de jaren in gemeenten mèt en zonder convenant.
Convenanten zijn vrijwillige overeenkomsten tussen belanghebbende partijen. Het valt dus op voorhand niet te verwachten dat één van die partijen zich alle nadelen laat toeschuiven. De Convenanten Veilig Uitgaan proberen dan ook het uitgaansgeweld aan te pakken zonder bijvoorbeeld de horeca aan te pakken. Het preventief effect van die convenanten op het uitgaansgeweld is dan ook teleurstellend. Zij hebben geen aantoonbaar effect op het aantal geweldsincidenten in de betreffende gemeente. Wel zijn de convenantspartners positief over het bestaan van hun convenant, dat vooral resulteert in elkaar beter kennen en beter samenwerken op lokaal niveau.
De politie registreert jaarlijks bijna 6400 geweldsincidenten in de uitgaansgebieden van de 153 grotere gemeenten van ons land. De convenanten op zichzelf doen daar niets aan toe of af. In een beperkt aantal gemeenten (26) is het uitgaansgeweld door speciale maatregelen verminderd. Het voorbeeld van de gemeente Ede, met cameratoezicht in het uitgaansgebied, is inmiddels door meer gemeenten gevolgd. Die maatregel heeft effect. Ook de inzet van particuliere beveiligingsorganisaties werkt positief. Verder kunnen lichtere incidenten tegengegaan worden door zogenaamde “susploegen”. Intrekken van de horecavergunning van kroegen die voortdurend overlast blijven geven, is voor de gemeente nog een laatste redmiddel. Daar is echter geen convenant voor nodig.