Alcohol veroorzaakt veel problemen in de samenleving. Onder andere op het terrein van de volksgezondheid. Over de volksgezondheid zegt de Grondwet dat de overheid tot taak heeft om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Op grond daarvan zou men mogen verwachten dat de overheid een waterdicht stelsel van maatregelen opgebouwd zou hebben om schade aan de volksgezondheid door alcohol te voorkomen.
De werkelijkheid is echter anders. De schade die alcohol aanricht aan de volksgezondheid is aanzienlijk en omvat een breed scala van gevallen. Die variëren van gebroken botten bij verkeersongevallen tot levenslange invaliditeit en voortijdige sterfte. Al die gevallen brengen ook economische schade mee. De totale maatschappelijke schade veroorzaakt door alcohol, is meer dan tweemaal zo groot als de accijnsopbrengst. Van een ook maar enigszins sluitend stelsel van maatregelen om de schade door alcohol te voorkomen is nog lang geen sprake.
De alcoholnota van het kabinet van 1986 was een eerste aanzet om te komen tot een samenhangend stelsel van maatregelen om de alcoholproblematiek aan te pakken. De nieuwe Drank- en Horecawet was in 2000 een tweede stap. Daarna ging de vaart er uit. Minister Hoogervorst noemde preventie nog wel een speerpunt van het gezondheidsbeleid, maar dacht daarbij toch vooral aan de problemen veroorzaakt door tabak en zwaarlijvigheid. Alcohol hoorde er ook wel bij, maar toch een beetje in een derderangs positie.
De bezuinigingen door de huidige regering, treffen de preventiesector onevenredig hard. Wat in 25 jaar is opgebouwd aan preventie, wordt voor een groot deel wegbezuinigd. Met betrekking tot alcohol en tabak moeten de burgers het zelf maar uitzoeken. Daarbij op weg geholpen door de reclame van de betreffende producenten en importeurs. Stivoro wordt wegbezuinigd, Stap krijgt geen overheidsopdrachten meer, Trimbos moet ook flink bezuinigen.
Het ministerie ziet niet in, dat je alleen dan de verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid aan de burgers kunt overlaten, als je de valse wegwijzers van de reclame verwijdert. De samenleving is de afgelopen 150 jaar te onoverzichtelijk geworden. De reclame is wetenschappelijk en psychologisch verfijnd gemaakt, en daardoor geraffineerd verleidend geworden. Zonder betrouwbare wegwijzers raakt de burger het spoor bijster. De minister weigert echter de valse wegwijzers van de alcoholreclame aan te pakken. De alcoholbranche mag het zelf uitzoeken via de in 1988 overeengekomen zelfregulering. De in de Grondwet genoemde maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid, worden aan anderen dan de regering overgelaten.
Zelden zijn de vooruitzichten voor alcoholmatiging zo somber geweest als aan het begin van 2012. De drankbestrijders staan daarin echter niet alleen. Wij noemden al de tabakspreventie. Maar ook elders op het gebied van gezondheid en welzijn worden onevenredig zware bezuinigingen doorgevoerd. En wat te denken van een bezuiniging van 70 procent op het natuurbeleid?
Als Stichting ANGOB verkeren wij in de gelukkige omstandigheid dat wij een vrijwilligersorganisatie zijn geheel onafhankelijk van subsidies. Maar helaas kunnen wij slechts een heel bescheiden stemmetje laten horen. Daar gaan wij mee door in 2012.
Dr.ir. D. Korf