In Europa wordt per inwoner meer alcohol gedronken dan in enig ander werelddeel. Een verbod op alcoholreclame, accijnsverhoging en beperking van de verkrijgbaarheid, zijn de meest kosteneffectieveeffectieve maatregelen om de kwalijke gevolgen van die alcoholconsumptie terug te dringen.
De gemiddelde volwassen Europeaan drinkt bijna elf liter pure alcohol per jaar. Hij drinkt daarmee meer dan een bewoner van enig ander werelddeel. Het is daarom niet verwonderlijk dat in Europa alcohol tot de top drie risicofactoren voor de gezondheid behoort. Alcohol veroorzaakt of verergert zo’n 60 verschillende aandoeningen, variërend van ongemakken tot dodelijke ziekten, van gedragsproblemen tot kanker. Recent onderzoek heeft aangetoond dat alcohol in Europa een rol speelt bij één op de tien sterfgevallen, als oorzaak of als verergerende factor. Wereldwijd speelt alcohol een rol bij één op de twintig sterfgevallen.
Een werkgroep onder leiding van dr. P.Anderson heeft de verschillende maatregelen om de alcoholproblematiek in te dammen, onderzocht op hun effectiviteit en kosteneffectiviteit. Hun bevindingen werden in het begin van de afgelopen zomer gepubliceerd in het Britse medische tijdschrift The Lancet.
Voorlichting blijkt weinig effect te sorteren met betrekking tot het terugdringen van de alcoholproblematiek. Voorlichting is duur en mede daardoor niet kosteneffectief. Wel heeft voorlichting een rol bij het creëren van draagvlak voor te nemen maatregelen.
Een verbod op alcoholreclame is de meest kosteneffectieve maatregel om alcoholproblemen te verminderen. Het is een goedkope maatregel, die op den duur tot een cultuurverandering zal leiden. Zonder de reclame krijgt het publiek, en vooral de voor reclame zo gevoelige jongeren, zich geen met alcohol doordrenkte leefstijl meer opgedrongen. Verzakelijking van de alcoholreclame, zoals onder andere door de ANGOB voorgestaan (zie het artikel in het vorige nummer van dit blad), werkt in dezelfde richting.
Verminderen van de beschikbaarheid van alcohol is eveneens een zeer kosteneffectieve maatregel. Beperking van openingsuren en van toegestane vestigingsplaatsen voor de alcoholbranche, zullen impulsaankopen van alcohol sterk terugdringen. Alcoholvrij maken van bepaalde sectoren (bijv. kantines van opleidingsinstituten) dringen de consumptie eveneens terug.
Verhoging van de accijns is ook een zeer kosteneffectieve maatregel. Jongeren gaan daardoor minder jong beginnen met drinken, en de veeldrinkers voelen het zo sterk in hun portemonnaie dat zij gaan minderen. De werkgroep doet hierbij de aanbeveling om de accijns jaarlijks met het inflatiepercentage te verhogen, teneinde te voorkomen dat alcohol langzaamaan relatief goedkoper wordt.
Naast deze drie meest kosteneffectieve maatregelen, noemen Anderson en medewerkers verder nog als effectieve maatregelen verhoging van de leeftijdsgrens voor alcohol naar 18 jaar, en verlaging van de strafbaarheidsgrens in het verkeer naar 0,2 promille.
Dingeman Korf