Eind maart verschenen berichten in de pers dat in Engeland en de Verenigde Staten een apparaat op de markt is, Awol geheten, waarmee men een alcoholische roes kan bereiken zonder het risico van een kater. Een verhaal dat eenvoudig niet waar kàn zijn op grond van de farmacologische eigenschappen van alcohol.
Regelmatig verschijnen er berichten in de pers dat nu het ultieme middel ter voorkoming van een alcoholische kater gevonden is. Met een ijver een betere zaak waardig, wordt daarnaar gezocht door alcoholindustrie en ‘would be’ uitvinders/producenten. Als de laatsten iets gevonden denken te hebben, gaan zij zich gedragen als middeleeuwse kwakzalvers. Met argumenten die niet deugen, trachten zij goedgelovige burgers veel geld uit de zak te kloppen voor hun product.
Zo ook de producent van de Awol, de “Alcohol without liquid machine”. Het apparaat heeft iets weg van een waterpijp. Men giet zijn drankje er in, het apparaat doet de alcohol verdampen, en die damp wordt via een mondstuk geïnhaleerd. De kosten van het apparaat ? Zo’n drieduizend dollar ! Alcohol drinken zonder het risico van een kater achteraf, daar moet toch een koopkrachtige markt voor bestaan, moet de producent gedacht hebben.
Argumenten deugen niet
Door de alcohol in dampvorm te consumeren, zou deze in eerste instantie ontsnappen aan de “vernietigende spijsvertering” en rechtstreeks naar de hersenen gaan. Dit argument is onzin. In de eerste plaats wordt alcohol altijd al zonder vertering direct in het bloed opgenomen. Ook wanneer je die alcohol gewoon opdrinkt. Pas als de alcohol de lever bereikt, gaat hij vernietigd worden. Maar dan is hij inmiddels op alle plaatsen in het lichaam aanwezig. Ook in de hersenen.
Het bloed transporteert de alcohol. Wat er naar de hersenen gaat, is een verdunde oplossing van alcohol in bloed. Daarbij maakt het geen verschil of die alcohol in het bloed is gekomen via de longen, via de maag of via een infuus in een ader. Alleen de concentratie van alcohol in het bloed is van belang : 0,2 promille heeft weinig effect en 2,0 promille heel veel.
Het volgende argument, dat men geen calorie teveel binnen zou krijgen door alcohol in dampvorm te consumeren, is maar zeer beperkt geldig. De als voeding nutteloze calorieën van de alcohol zelf, krijgt men in ieder geval wel binnen. En zolang de lever bezig is die nutteloze calorieën te verbranden, ligt de vetstofwisseling stil. Daardoor heeft alcohol als zodanig een dikmakend effect.
Sterke drank (gedistilleerd) bevat nauwelijks andere calorieën dan die van de alcohol zelf. Bij deze drank maakt het dus geen enkel verschil of je je drankje gewoon drinkt, of via de Awol inhaleert. Bier en wijn bevatten naast de calorieën van de alcohol, ook calorieën afkomstig van dextrinen, resp. suiker. Die vermijdt men wel door de alcohol uit die dranken te inhaleren.
Tenslotte het belangrijkste argument : bij consumptie van alcohol door middel van de Awol, zou men achteraf geen kater kunnen krijgen omdat er geen uitdroging van de hersenen optreedt. Dit argument is de grootst mogelijke onzin. Juist het tegendeel is waar. Het uitdrogend effect op de hersenen wordt veroorzaakt door de alcohol zelf. Het enige middel tegen uitdroging is water. Wie zijn biertje gewoon opdrinkt, krijgt behalve de ca. 5 procent alcohol van het bier, ook nog eens zo’n 93 procent water erbij naar binnen. Via de Awol krijgt men hoog geconcentreerde alcohol naar binnen. Het uitdrogend effect is daarbij juist groter.
Oorzaken kater
Tenminste vier factoren dragen bij aan een kater. In de eerste plaats sulfiet. Dit is een conserveermiddel dat wordt toegepast bij de bereiding van wijn. Gebruikt de producent teveel sulfiet, dan maakt hij van zijn wijn de bekende “chateau migraine”, wijn die ook na consumptie van slechts enkele glaasjes (soms zelfs na één glas) een kater kan opleveren. Verwacht mag worden dat bij gebruik van de Awol een deel van het sulfiet wordt omgezet in zwaveldioxyde. Dit ontsnapt samen met de verdampende alcohol, en bereikt zo de longen van de gebruiker. Daar vormt de zwaveldioxyde weer sulfiet. De migraine bereikt dus ook via de Awol de gebruiker, zij het in afgezwakte mate.
De tweede bijdragende factor is foezelolie. Deze is aanwezig in veel wijnen, en in wat kleinere hoeveelheden in gedistilleerde dranken. Als het proces van het distilleren ondeskundig wordt uitgevoerd, kan het gehalte aan foezelolie hoger oplopen. Berucht is in dit opzicht de Russische “samogon”, de zelfgestookte wodka. Foezelolie zal voor een deel meeverdampen met de alcohol, en bereikt dus via de Awol in geringere hoeveelheid de longen.
De derde bijdragende factor is aceetaldehyde. Dit wordt in de lever gemaakt als tussenproduct bij de afbraak van alcohol. Wanneer de lever meer aceetaldehyde produceert dan er afgebroken kan worden, ontstaat een kater door vergiftiging met aceetaldehyde.
De vierde factor tenslotte, is de vochtafdrijvende werking van alcohol. Hierdoor treedt “uitdroging” op. Uitdroging van de hersenen veroorzaakt, of draagt bij aan, een kater. Hoe hoger het alcoholpromillage in het bloed geweest is, hoe groter de kans op een kater achteraf.
De derde en de vierde aan een kater bijdragende factoren, treden bij consumptie via de Awol in precies even sterke mate op als bij gewoon drinken.
Extra risico: kanker
Het via de mond inademen van alcoholdamp, stelt de slijmvliezen van mond, keel, luchtpijp en longen bloot aan (vrijwel) onverdunde alcohol. Bekend is dat vooral sterke drank de kans op kanker van mond, keel en slokdarm vergroot. Men kan dus gevoegelijk aannemen dat de kans op kanker van mond, keel, luchtpijp en longen, door gebruik van de Awol sterk vergroot wordt.
dr.ir. Dingeman Korf