terug

Ook motorische ontwikkeling kleuters gestoord door alcohol tijdens zwangerschap

Januari 2005 bracht de Gezondheidsraad advies uit over alcohol en zwangerschap. Kort samengevat luidde dat advies: geen alcohol bij conceptie, zwangerschap en lactatie. Sindsdien zijn diverse wetenschappelijke publicaties verschenen die dat advies verder onderbouwd hebben. December vorig jaar verscheen er één die de invloed op de motorische ontwikkeling beschreef.

De belangrijkste aanvullende onderzoeken waren dat van professor Hepper van de universiteit van Bristol over de ontwikkeling van het zenuwstelsel vóór de geboorte (zie de GO van mei 2006), en die van Handmaker (New Mexico) en van Willford (Pittsburg en Washington) naar de ontwikkeling van het IQ (zie GO september 2006).

Op 30 december 2006 verscheen een publicatie van een team onderzoekers van (alweer) de universiteit van New Mexico in Albuquerque onder leiding van W.O.Kalberg. Zij onderzochten de invloed van prenataal alcoholgebruik op de motorische ontwikkeling van het kind. Daartoe vergeleken zij een groep van 14 kinderen met foetaal alcohol syndroom (FAS), met een groep vergelijkbare kinderen die geen FAS hadden maar wel aan alcohol blootgesteld waren geweest tijdens de zwangerschap, en een groep vergelijkbare kinderen zonder enige blootstelling aan alcohol.

De leeftijd van de kinderen varieerde van 20 maanden tot 68 maanden. Tegenover elk kind met FAS stonden kinderen in de andere twee groepen van gelijke leeftijd, gelijk geslacht, gelijke ethniciteit en gelijk sociaal milieu. Zij werden onderling vergeleken aan de hand van de in de VS veel gehanteerde VABS-schaal.

De meeste kinderen met FAS vertoonden een significante achterstand in hun motorische ontwikkeling ten opzichte van beide vergelijkingsgroepen. Daarbij hadden zij in hun fijnmotoriek een grotere achterstand dan in hun grove motoriek. De groep zonder FAS maar wel blootgesteld aan alcohol tijdens de zwangerschap, leek tussen beide uitersten in te liggen. Het verschil met de niet blootgestelde groep was echter statistisch niet significant . Dit was zowel een gevolg van het te geringe aantal proefpersonen als van het niet onderverdeeld zijn van deze groep naar de mate van blootstelling. Het is zeer waarschijnlijk dat blootstelling aan één glas in de week veel minder effect zal hebben dan blootstelling aan bijvoorbeeld vijf glazen in de week.

De auteurs concluderen dat het waarschijnlijk is dat er een geleidelijk grotere achterstand ontstaat met de toename van het alcoholgebruik. Verder bevelen zij aan om kinderen met FAS vroegtijdig te testen op de ontwikkeling van hun motorische vaardigheden teneinde tijdig maatregelen te kunnen nemen.