De uitnodiging van de VNG eind 2014 tot branchevervaging in de middenstand, heeft geleid tot een lange stroom berichten. Oorzaak : het feit dat de drankwet overtreden zou worden. Dat riep vele tegenstrijdige reacties op. Vraag is : welke machtige financiële belaghebbenden steken achter het experiment?
In de uitnodiging aan de gemeenten vermeldt de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) dat in het kader van de versoepeling van de regels geëxperimenteerd mag worden met mengvormen van horeca en detailhandel. Vanuit drie ministeries (EZ, BiZa, VWS) werd gesteld dat dit tot overtreding van de Drank- en Horecawet (DHW) zou leiden. Op haar website paste de VNG de tekst van de uitnodiging aan. De regels met betrekking tot de openbare orde en de volksgezondheid moesten wel in acht genomen worden. November 2015 liet minister Plasterk de Tweede Kamer weten dat hij het vooralsnog niet wenselijk achtte te experimenteren met versoepeling van bepalingen uit de DHW.
De bedoeling van het experiment was om na te gaan of versoepeling van de regels (door de VNG op zijn Amerikaans “blurring” genoemd) een bijdrage zou kunnen leveren aan de “revitalisering” van de binnensteden. In de G O van mei 2015 stelden wij op grond van een aantal argumenten, dat een dergelijk experiment onwenselijk was en weinig of niets zou bijdragen aan de revitalisering.
De VNG had voor het doorgaan van het experiment een minimum deelname van 20 gemeenten gesteld. Maximaal zouden 50 gemeenten mogen meedoen. Per gemeente minimaal 4 ondernemers en maximaal 25. Dus minimaal 80 en maximaal 1250 deelnemende ondernemers.
Protest uit vele kringen
Inmiddels hadden zich naar aanleiding van de oproep van de VNG al diverse gemeenten aangemeld voor het experiment. En binnen de gemeenten al diverse middenstanders. Sommigen waren zelfs alvast begonnen in 2015. In Amsterdam bijvoorbeeld herenmodezaak House of Men, en wat later ook een kapperszaak, in Zwolle een boekhandel, in Oss een boekhandel, enz..
Lang niet alle middenstanders waren blij met deze ontwikkeling. De eersten die via hun organisatie een protest lieten horen, waren de zelfstandige slijters. De Slijters Unie schreef alle gemeenten aan om nog geen vergunningen aan middenstanders te verlenen. Diverse gemeenten verleenden dan ook geen vergunningen of trokken zelfs verleende vergunningen in.
Uiteraard was Stap ook bij de eersten die protest aantekenden. Verder lieten al gauw plaatselijke horecaverenigingen protesten horen. Op 9 maart 2016 verklaarde ook het Trimbos Instituut zich tegen mengvormen van horeca en detailhandel. Op 17 maart volgde Verslavings Preventie Nederland, de koepel van instellingen voor verslavingszorg en verslavingspreventie. Op 13 april kwam ook de vereniging van GGD’s met een afwijzing.
Gemeente veroordeeld
De gemeente Zwolle was één van de eersten die zich aanmeldde voor het VNG-experiment. En binnen Zwolle was boekhandel Waanders één van de eersten die zich als deelnemer meldde. Waanders ging alvast flessen wijn verkopen in zijn winkels. De gemeente liet dat oogluikend toe.
De Slijters Unie vroeg de gemeente om handhavend op te treden tegen Waanders. De gemeente deed dat niet. Vervolgens begon de Slijters Unie een proces tegen Zwolle en Waanders bij Rechtbank Overijssel.
Op 31 maart jl. deed de rechter uitspraak. Waanders moet stoppen met de verkoop van flessen wijn. En de gemeente Zwolle mag niet op onjuiste gronden afzien van handhaven. Handhaving van de DHW heeft volgens de rechter prioriteit boven deelname aan experimenten van de VNG.
Indirect kreeg dus ook de VNG een tik op de vingers van Rechtbank Overijssel. Maar de VNG verklaarde op 7 april koppig dat de rechterlijke uitspraak geen belemmering vormt voor haar experiment met mengvormen van winkel en horeca.
Het heeft er ons inziens alle schijn van dat de VNG zijn ziel en zaligheid verkocht heeft aan het alcoholkapitaal. Want een verstandig bedrijf roept zijn afnemers niet op om de wet te overtreden. Als het zoiets doet dan moeten daar wel bijzonder sterke economische krachten achter zitten.
Dingeman Korf