Met de naleving van de leeftijdsgrens voor alcohol wil het nog steeds niet de goede kant op. Integendeel, twee recente onderzoeken lieten een achteruitgang zien. De vraag dient dan ook gesteld te worden of de aanpak van de regering, c.q. van het ministerie van VWS wel effectief kan zijn.
Onderzoek in de Gooi- en Vechtstreek heeft laten zien dat de naleving van de leeftijdsgrens in de supermarkten van 2014 naar 2015 sterk achteruit was gegaan. Van een naleving van 74% in 2014 naar een naleving van slechts 50% in 2015. In Twente liet een wat anders opgezet onderzoek onlangs nog alarmerender uitkomsten zien. Acht minderjarige “mysteryshoppers” deden 134 kooppogingen in winkels van Albert Heijn. Daarvan slaagden er 119, ofwel 88 procent. Over dit laatste onderzoek berichtten wij in het vorige nummer van dit blad.
De staatssecretaris van volksgezondheid was bij een eerdere gelegenheid al met de supermarkten in gesprek gegaan over de naleving van de leeftijdsgrens, en had naar aanleiding daarvan verklaard er alle vertrouwen in te hebben dat de problemen via zelfregulering opgelost zouden worden. Dat vertrouwen bleek nu toch niet terecht te zijn.
De recente twee onderzoeken leidden tot vragen uit de Tweede Kamer. Op 18 mei kwam het antwoord van staatssecretaris Van Rijn. Die probeerde de verkopers van drank vrij te pleiten, en de oorzaak te leggen bij de minderjarige mystery-shoppers. Die hadden op hun eigen creatieve wijze mogen proberen aan alcohol te komen. En ja, daar waren de caissières ingetrapt. Geen woord over een hardere aanpak van de betreffende supermarkten, geen extra controles.
Van Rijn schrijft er op te vertrouwen dat de bevindingen en methodes van het onderzoek zullen worden gedeeld, zodat de supermarkten lering kunnen trekken uit de trucs die jongeren uithalen en de zwakke plekken die zijn blootgelegd versterken. Hij vervolgt dan zijn brief met een filosofietje over het belang van “de sociale norm waar we met succes aan werken” en die erin zou moeten resulteren dat “jongeren onder de 18 dergelijke pogingen niet eens ondernemen, omdat alcohol onder de 18 niet normaal is”. Je vraagt je af, in wat voor wereld leeft die Van Rijn?
Ook omvat zijn brief een poging om voorlopig geen straffen uit te hoeven delen aan de supermarkten die in overtreding zijn. Wetenschappers moeten eerst de trucs van de jongeren blootleggen. Eerst weer onderzoek, dus uitstel van strafvervolging. En dat terwijl er dagelijks ziekenhuisopnamen wegens alcoholvergiftiging plaatsvinden !
Het wordt tijd dat het alcoholbeleid in handen komt van iemand die begaan is met de slachtoffers, in plaats van met verkopers !
Dingeman Korf