Op 4 november 2015 bood de Gezondheidsraad het rapport “Richtlijnen Goede Voeding 2015” aan minister Schippers van Volksgezondheid aan. De richtlijnen vervangen de oude richtlijnen uit 2006. De hoofdlijn is : eet meer plantaardig, en minder suiker. De maximaal toelaatbaar geachte hoeveelheid alcohol is ten opzichte van 2006 gehalveerd.
De afgelopen negen jaar zijn er grote aantallen onderzoeken gepubliceerd over voedings- en genotmiddelen. Die hebben de inzichten over voeding soms versterkt, maar in sommige gevallen juist radicaal omgekeerd. Zo wordt verhoogd cholesterol niet meer als de grote boosdoener gezien, maar als signaal dat er iets mis is. Bestrijden van een te hoog cholesterolgehalte wordt daarmee symptoombestrijding. De achterliggende oorzaak wordt er niet door aangepakt.
Over alcohol is de Gezondheidsraad nu veel kritischer dan in 2006. Destijds was het advies nog maximaal twee glazen per dag voor mannen, en één glas per dag voor vrouwen, en voor beiden twee dagen per week geheel zonder drank. Een advies dat gelijk was aan het al eerder gegeven advies van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO). Het nieuwe advies ligt de helft lager.
De nieuwe richtlijn is gebaseerd op tal van onderzoeken, waarbij vooral die over de samenhang tussen alcohol en diverse vormen van kanker zwaar hebben meegewogen. Daarmee vergeleken is de vergroting van bijvoorbeeld de kans op jicht door alcohol, van veel minder belang.
Het Koningin Wilhelmina Fonds voor de Kankerbestrijding (KWF) schreef twee jaar geleden over alcohol en de kans op kanker al “het beste is geen alcohol drinken” op zijn website. Ook concludeerde het KWF destijds al “de gezonde norm uit 2006 is inmiddels achterhaald”. De aanscherping van het advies van de Gezondheidsraad komt dus niet als een donderslag bij heldere hemel.
De Gezondheidsraad stelt nu onomwonden : drink geen alcohol, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. Een formulering die duidelijk maakt dat dat ene glas per dag geen streefwaarde is, maar het absolute maximum. Beter is om er nog flink onder te blijven en liefst helemaal niet te drinken . De regelmatig door de alcoholbranche naar voren gehaalde positieve effecten van (uiterst) matig alcoholgebruik op de gezondheid, wegen volgens de Gezondheidsraad niet op tegen de daarmee tegelijkertijd binnengehaalde risico’s.
Twee jaar geleden dronken de volwassen Nederlanders net iets meer dan het toen geldende maximum van twee glazen (1 glas voor vrouwen) per dag. Daar is weinig in veranderd. Maar liefst 45 procent van de mannen drink (vaak fors) meer dan de nieuwe norm van 1 glas.
De nieuwe richtlijnen gaan de basis vormen voor de voedingsvoorlichting en het voedingsbeleid in ons land. Daarmee wordt alcohol steeds minder een algemeen geaccepteerd dagelijks consumptieartikel, en wordt een alcoholvrije leefstijl steeds steviger gefundeerd.
Dingeman Korf