De regering is vrijdag 13 maart accoord gegaan met een voorstel van verkeersminister Eurlings tot invoering van een zogenaamd “alcoholslot” voor veroordeelde drankrijders. Zo’n slot moet het hen onmogelijk maken om opnieuw onder de invloed van alcohol aan het verkeer deel te nemen. Volgens de SWOV zou dat jaarlijks 30 tot 35 mensenlevens sparen.
De discussie over een alcoholslot loopt al heel lang. In 2002 wees een Europese haalbaarheidsstudie uit dat een dergelijk slot herhaling van dronken rijden kan tegengaan. De toenmalige minister verklaarde in verband daarmee dat er op het ministerie van V&W gewerkt werd aan een wetswijziging die het verplicht stellen van een alcoholslot mogelijk moest maken. Verwacht werd dat de wetswijziging na ongeveer twee jaar van kracht kon zijn. Inmiddels zijn wij zeven jaar en vele verkeersdoden verder.
Een alcoholslot is een startonderbreker. Daarvan bestaan verschillende typen. Eén type werkt volgens het principe van de ademanalysator. De bestuurder moet een blaasproef afleggen alvorens de auto gestart kan worden. Wijst die uit dat het alcoholpromillage boven de 0,2 promille ligt, dan is starten van de motor onmogelijk.
Helemaal waterdicht is de beveiliging met dit type alcoholslot niet. De bestuurder kan iemand anders laten blazen en de motor starten. Bij de modernere versie van het ademanalyse-slot moet daarom op willekeurige momenten onderweg opnieuw worden geblazen. De portier van de disco voor je laten blazen, of je alcoholvrij drinkende gastvrouw, helpt dus niet meer. Ook meten de moderne apparaten temperatuur en vochtigheid van de adem. Voordat je gaat stappen een ballon volblazen, en die na afloop door het apparaat laten leegstromen, is er ook niet meer bij.
Uitsluitend met blazen door een nuchtere passagier kan nu de werking van het slot nog omzeild worden. Maar als er een nuchtere passagier aanwezig is, kan die beter zelf het stuur in handen nemen.
Een ander type alcoholslot meet de reactiesnelheid van de bestuurder. Daardoor wordt niet alleen de invloed van alcohol, maar ook van slaap- en kalmeringsmiddelen en van drugs uit het verkeer geweerd. Dergelijke alcoholsloten zijn in gebruik in enkele staten van de VS. Ook hier kan overigens iemand anders de motor starten voor de bestuurder.
Een modernere versie van dit type stelt ook nog vragen die beantwoord moeten worden. Vragen over verkeer en verkeersborden. Hiermee meet men niet alleen de reactiesnelheid, maar ook de juistheid van de beslissing(en) van de bestuurder. Een soort mini-verkeersexamen in twee of drie vragen.
Op het ministerie van V&W heeft men gekozen voor een type dat de adem analyseert. Het apparaat ziet eruit als een wat groot uitgevallen mobiele telefoon, en kan in de auto op het dashboard gemonteerd worden. Montage wordt verplicht bij zware overtreders, dat wil zeggen automobilisten die betrapt zijn op rijden met een alcoholpromillage boven de 1,3. Voor beginnende automobilisten ligt de grens van zware overtreding bij 1,0 promille. De grens waar men beneden moet blijven om een auto met een alcoholslot te kunnen starten, is gelegd bij 0,2 promille.
In de Verenigde Staten (beide typen), Canada, Zweden en Australië is het alcoholslot al jaren in gebruik. Vorig jaar is er in Friesland mee proefgedraaid. Daaruit bleek dat er geen technische belemmeringen zijn.
“Alcomobilisten” worden verplicht het slot twee jaar te gebruiken. Daarna wordt het apparaat uitgelezen om na te gaan hoeveel mislukte startpogingen de bestuurder in die twee jaar heeft gedaan. Als hierbij blijkt dat hij zijn leven echt heeft gebeterd, wordt het slot verwijderd.
In Nederland vallen jaarlijks naar schatting 200 doden in het verkeer door alcohol. Als dat er zo’n 30 minder worden zoals de SWOV verwacht, betekent dat een aanzienlijke vermindering. Andere deskundigen houden het echter op een vermindering van 10 à 15 slachtoffers.
Rest bij ons de vraag: komen er ook alcoholsloten op huurauto’s?
Dingeman Korf