In 2013 is een begin gemaakt met de invoering van een “zwangerschapspictogram” op de verpakkingen van alcoholhoudende dranken. Dit na jarenlang aandringen door Tweede Kamer, zwangerschapsorganisaties en verslavingszorg. Minister Schippers verklaarde begin 2012 niets te voelen voor verplichte invoering, zij liet het over aan zelfregulering door de alcoholbranche.
Het waarschuwingslogo tegen alcoholgebruik bij zwangerschap kent een lange voorgeschiedenis. Ouders van kinderen met aangeboren alcoholschade, consultatiebureau’s voor zuigelingenzorg, gynaecologen en verslavingszorg, drongen meer dan 25 jaar geleden al aan op meer en beter waarschuwen. Het advies van de Gezondheidsraad uit 2005 bracht de discussie in een stroomversnelling.
De Gezondheidsraad concludeerde dat er voor zwangeren geen veilige ondergrens voor alcohol viel aan te geven, waar beneden geen schade aan het ongeboren kind zou optreden. Daarom luidde het advies van de Gezondheidsraad klip en klaar: drink tijdens de zwangerschap in het geheel geen alcohol.
Lang niet alle zwangeren namen het advies van de Gezondheidsraad ter harte. In 2012 dronk in Nederland naar schatting nog éénderde van de vrouwen alcohol tijdens de zwangerschap. Bijna 3 procent van de in Nederland geboren baby’s vertoonde alcoholschade. Meestal uitte die zich pas op wat latere leeftijd in gedrag- en leerstoornissen. Zichtbare lichamelijke afwijkingen (FAS-syndroom) waren aanwezig bij 0,5 procent van de nieuwgeborenen.
Bij een jaarlijks aantal geboorten van ca. 185.000, leidt het voorgaande tot de conclusie dat er in ons land ieder jaar zo’n 5500 kinderen met alcoholschade geboren worden. Ons inziens een onaanvaardbaar groot aantal, dat tot acuut ingrijpen van het ministerie zou moeten leiden. De minister doet echter niets en laat de zaak over aan de zelfregulering door de alcoholbranche.
Inmiddels loopt de invoering van het vrijwillige zwangerschapspictogram nu ruim twee jaar. De invoering verschilt sterk per sector, en blijkt nog verre van volledig te zijn. Zo vertoont slechts 60 procent van de etiketten van sterke drank het logo. In de wijnsector is het met 67 procent weinig beter. Alleen in de biersector is een aanvaardbaar resultaat bereikt, met het logo op 92 procent van de verpakkingen.
Wie echter in de supermarkt een bierflesje uit het rek pakt, moet heel goed zoeken waar het logo te vinden is. Het is door de producent tot minimale afmetingen teruggebracht. Het staat tussen twee andere minimalistische logo’s op de wikkel die om de hals van het flesje zit. Het zal daardoor niemand opvallen. Maar het was toch de bedoeling dat de waarschuwing juist wel zou opvallen ?
Ons inziens dienen er net als bij tabak, minimumafmetingen voor het waarschuwingslogo verplicht gesteld te worden.
Dingeman Korf