Toen de “partydrug” ecstasy (XTC) pas op de (illegale) markt was, dachten velen dat het een relatief ongevaarlijk pepmiddel was. Vooral onder deelnemers aan houseparties werd de drug snel populair. Sinds een jaar of vier worden steeds meer nadelen van het gebruik bekend.
Alle producten die de hartslag versnellen, de bloeddruk verhogen of de slaap verdrijven, vertonen een licht oppeppende werking. Koffie vertoont een dergelijke werking. De echte pepmiddelen hebben daarnaast nog de eigenschap dat zij het vermoeidheidsgevoel uitschakelen. Vermoeidheid is echter het natuurlijke beschermingsmechanisme van het lichaam tegen overmatige inspanning.
Het wegnemen van vermoeidheid is precies wat bezoekers van houseparties willen. Zij willen de hele nacht kunnen blijven dansen. Met caffeïne lukt dat niet echt. Met amfeetamine of cocaïne lukt dat beter. Omdat XTC de bekende nadelen van amfeetamine en cocaïne niet vertoonde, raakte de drug snel populair in het uitgaanscircuit.
Midden negentiger jaren werd bekend dat een overdosis XTC leidt tot leverbeschadiging. Een overdosis dient dus beslist vermeden te worden. Dat is lastig bij een illegale drug waarvan de sterkte niet altijd dezelfde is. In 1997 werd geconstateerd dat regelmatige gebruikers van XTC vaak leden aan depressies, concentratieproblemen en vergeetachtigheid. Wat later werd zenuwbeschadiging door XTC aangetoond.
In 1998 toonden Amerikaanse onderzoekers aan dat XTC de serotonine stofwisseling in de hersenen verstoort. Dit zou de oorzaak kunen zijn van de geconstateerde depressiviteit en vergeetachtigheid. In 1999 bleek XTC-gebruik door zwangeren tot aangeboren afwijkingen bij hun babies te kunnen leiden.
Al met al nogal wat negatieve effecten. Geen wonder dat bezoekers van houseparties zich de afgelopen tijd wat van XTC af zijn gaan keren, en op zoek zijn gegaan naar andere drugs.
Recent onderzoek door onderzoekster Liesbeth Reneman van het AMC, heeft de nadelen van XTC nader verduidelijkt. Het beeld is er daardoor beslist niet positiever op geworden.
Omdat XTC de serotonine stofwisseling in de hersenen verstoort, ging Reneman op zoek naar de gevolgen daarvan. Bij het onderzoek werden gebruikers, ex-gebruikers en niet-gebruikers van XTC uit het uitgaanscircuit, met elkaar vergeleken. De ex-gebruikers hadden tenminste een jaar geen XTC meer gebruikt.
Reneman ontdekte dat regelmatig gebruik van XTC het werkgeheugen aantast. Nieuwe dingen leren, en logische conclusies trekken bleken moeilijker te verlopen bij regelmatige gebruikers. De biochemische processen in de hersenen waren verstoord. Wel bleek de serotonine stofwisseling zich bij de ex-gebruikers enigszins te herstellen. De geheugenproblemen waren echter blijvend, evenals de verstoring van enkele andere stofwisselingsprocessen. Geconcludeerd moet dan ook worden dat er hersencellen onherstelbaar beschadigd raken door XTC-gebruik.