Jicht is van oudsher beschouwd als een gevolg van het eten van veel vlees. De afgelopen kwart eeuw heeft gedetailleerd onderzoek naar de stofwisselingseffecten van alcohol, gaandeweg duidelijk gemaakt dat fors alcoholgebruik de kans op jicht (en op nierstenen) aanzienlijk doet toenemen.
Jicht is een ontsteking van de gewrichten. De ziekte treft vooral mensen boven de leeftijd van veertig jaar. Jicht wordt veroorzaakt door het kristalliseren van urinezuur in de gewrichten. Die kristallen van urinezuur hebben scherpe kanten, en dat veroorzaakt wondjes, pijn en ontsteking van de gewrichten.
Urinezuur is een normaal stofwisselingsproduct. Iedereen heeft het in zijn of haar lichaam. Het wordt gevormd bij de afbraak van eiwitrijk weefsel. We raken het kwijt door uitscheiding met de urine.
Bij de dagelijkse afbraak van de afgestorven cellen van het eigen lichaam, wordt veel urinezuur gevormd. Maar ook bij de vertering van voedsel komt urinezuur vrij. Zeer eiwitrijk voedsel, zoals vlees, leidt tot de vorming van veel urinezuur bij de vertering. In de Middeleeuwen was jicht een ziekte die vooral de adel trof. Hun hoge vleesconsumptie, vaak afkomstig van de jacht, leidde na verloop van tijd in een groot aantal gevallen tot jicht.
Afhankelijk van het eiwitgehalte van de voeding, komt éénderde tot de helft van het gevormde urinezuur uit de voeding. De andere helft tot tweederde is afkomstig van afgebroken lichaamscellen. Bij een gezonde en gezond consumerende mens, zijn de vorming en uitscheiding van urinezuur met elkaar in evenwicht.
Wanneer er teveel urinezuur gevormd wordt, of wanneer de nieren niet goed functioneren bij de uitscheiding, hoopt zich urinezuur in het lichaam op. Dat urinezuur slaat dan neer in de vorm van uiteindelijk vrij grote nierstenen, of in de vorm van fijne kristallen in de gewrichten. Beide tegelijk komt ook voor. Ongeveer één op de vijf patiënten met jicht heeft tevens last van nierstenen.
Onderzoek naar de effecten van alcoholgebruik op de stofwisseling, heeft duidelijk gemaakt dat alcohol niet alleen de vetstofwisseling, maar ook de eiwitstofwisseling beïnvloedt. Daarbij wordt de vorming van urinezuur gestimuleerd, en de uitscheiding ervan afgeremd. Het mes snijdt dus aan twee kanten.
Hoe vaker men alcohol drinkt, en hoe meer men per keer drinkt, hoe groter de kans dat er zich kristallen urinezuur afscheiden in gewrichten of nieren. De combinatie van veel vlees en veel alcohol is helemaal funest.
Dingeman Korf