Horeca Nederland wil een wettelijk verbod op drankgebruik door jongeren die nog geen 16 jaar zijn. Ook zou voor hen een toegangsverbod voor café’s en disco’s moeten gaan gelden. Overtreders zouden beboet moeten worden.
Horeca Nederland (KHN) baalt ervan dat de geïntensiveerde controles door de Keuringsdienst van Waren, steeds meer gevallen aan het licht brengen waarin zijn leden-caféhouders de leeftijdsgrenzen voor het verstrekken van alcohol niet in acht hebben genomen. Volgens de huidige wet wordt dan alleen de verkoper van alcohol bestraft, niet de koper.
Op 17 februari van dit jaar stuurde Horeca Nederland al een persbericht uit waarin gevraagd werd jeugdige kopers van alcohol persoonlijk strafbaar te stellen. Nu heeft men half juli officieel het voorstel gedaan om niet alleen het kopen van alcohol, maar ook het betreden van café’s en disco’s te verbieden aan jongeren beneden de 16 jaar.
Woordvoerder Entius van Horeca Nederland noemt de in de supermarkten verschenen bordjes dat aan personen beneden 16 jaar geen alcohol verkocht wordt als voorbeeld. Hij zou aan de deur van café’s en disco’s een vergelijkbaar bordje willen zien, met de tekst “Verboden (of : geen toegang) voor jongeren onder de zestien jaar”.
Het voorstel van KHN roept direct al een aantal vragen op. Hoe zit het met het toegangsverbod als jongeren beneden de 16 jaar in gezelschap van één van hun ouders een café in willen, bijvoorbeeld na afloop van een middagje winkelen ? Zou het in dit opzicht niet verstandiger zijn om een eventueel toegangsverbod pas om bijvoorbeeld 21.00 uur te laten ingaan (een uur na afloop van de koopavond) ?
Impliciet geeft KHN met zijn voorstel overigens toe dat veel café’s wel heel erg toegespitst zijn op de verkoop van alcoholhoudende dranken. Veel soorten alcoholhoudende drank, en daarnaast weinig soorten fris en sap, vormen een verleidingssituatie waar de horeca geheel alleen verantwoordelijk voor is. Waarom zou je jongeren de toegang ontzeggen, wanneer zij bijvoorbeeld koffie of cola willen komen drinken ? Is KHN met zijn voorstel niet bezig om de café’s voor 100 procent afhankelijk te maken van de alcoholindustrie ?
Veel disco’s voeren al een strict toelatingsbeleid. Sommige geven ledenpasjes uit nadat men bewezen heeft 16, of vaak zelfs 18 jaar oud te zijn. Andere disco’s geven bezoekers na legitimatie een gekleurd bandje, dat de leeftijd aanduidt (zie ons artikel daarover in dit blad van januari jl). Controle bij de toegangsdeur is voor disco’s meestal geen probleem. Bij café’s ligt dat technisch wat moeilijker. Maar ook bestaat de stellige indruk dat exploitanten van disco’s veel meer bereid zijn tot medewerking dan exploitanten van café’s.
De leeftijdsgrenzen voor het kopen van alcohol zijn ingesteld om de jeugd te beschermen. Uit een oogpunt van bescherming van de jeugd, heeft een verbod op het betreden van café’s en disco’s geen enkele zin, als die jeugd elders gemakkelijk aan alcohol kan komen. In supermarkten staan bier, wijn en mixdrankjes voor het grijpen. En ondanks de bordjes dat er geen alcohol verkocht wordt aan kopers beneden de 16, is er bij de kassa nauwelijks controle. Ook bij veel slijters blijken jongeren nog steeds alcohol te kunnen kopen.
De afgelopen dertig jaar is er absoluut geen werk gemaakt van het handhaven van de leeftijdsgrenzen. De alcoholbranche is er (nog?) niet op ingesteld. En een goed legitimatiesysteem is nog niet ontwikkeld. Pasjes met foto zullen moeten voorkòmen dat jongeren drank kopen met een pasje van een ouder vriendje. En dan nog bestaat de kans dat zij hun drank door iemand anders laten halen.
Verder valt op te merken, dat verbieden op zichzelf niets oplost. Iets doen wat verboden is, betekent voor veel jongeren juist een uitdaging. Een verbod waarvoor geen maatschappelijk draagvlak bestaat, levert alleen maar veel handhavingsproblemen op. In dit verband dient opgemerkt te worden dat jongeren beneden de 16 slechts gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor hun eigen gedrag. Een deel van die verantwoordelijkheid berust nog bij hun ouders. Ook de ouders zullen dus aangesproken moeten worden.
Het creëren van een maatschappelijk draagvlak voor betere naleving van de leeftijdsgrenzen, zal ouders, opvoeders en belanghebbende branche moeten omvatten. Onvermijdelijk zal daarbij zijn om alcohol naar een minder vooraanstaande plaats in onze samenleving te verbannen.
Dingeman Korf