De Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) heeft afgelopen mei een vernieuwde strategie aanvaard voor een wereldwijde aanpak van alcoholproblemen.
De WHO roept haar lidstaten op om de toenemende schade die alcoholgebruik in de wereld aanricht te doen verminderen.
Een wereldwijde aanpak is daarbij nodig. In de eerste plaats omdat alcohol wereldwijd vergelijkbare problemen veroorzaakt. In de tweede plaats omdat veel alcoholconcerns wereldwijd opereren. In de derde plaats omdat samenwerkende landen van elkaars ervaringen kunnen leren. In de vierde plaats tenslotte omdat de drinkgewoonten wereldwijd steeds meer naar elkaar toe groeien. Zo staat alcohol als oorzaak van ziekte en voortijdige sterfte in de rijke landen op de derde plaats van gezondheidsbedreigende factoren, na hoge bloeddruk en tabak. In sommige ontwikkelingslanden staat alcohol op de tweede of zelfs eerste plaats. De WHO pleit er verder voor om vooral maatregelen te nemen waarvan elders al is gebleken dat zij veel effect sorteren. De organisatie noemt daarbij met name prijsverhoging (via accijnsverhoging), beperken van de beschikbaarheid en reguleren van de reclame als effectieve maatregelen.
Vier jaar geleden deed een rapport, opgesteld in opdracht van de Europese Commissie vergelijkbare aanbevelingen. Felle tegenstand van Zuideuropese wijnboeren en Duitse en Tsjechische bierbrouwers deed alle effectieve voorgestelde maatregelen sneuvelen. Een accijnsverhoging mocht het inflatiepercentage niet te boven gaan, een verplichte minimumaccijns op wijn werd afgewezen, geen beperking voor de alcoholreclame, geen verplichte waarschuwing op het etiket.
Wat van de Europese strategie overbleef was slechts een verzameling vage aanbevelingen (bijv. ”bescherm kinderen en jongeren”) zonder concrete maatregelen daartoe te noemen. Het kwam neer op meer voorlichting van overheidswege en meer zelfregulering door de alcoholbranche. De WHO strategie is een slechts een oproep aan de lidstaten. Het staat de lidstaten vrij om zelf te bepalen welke aanbevelingen zij zullen opvolgen. Alleen kan de tekst van de strategie hier niet meer door wijnboeren of bierbrouwers beïnvloed worden zoals bij de EC.
In feite is de WHO strategie voor Nederland een oproep om tot een krachtdadiger beleid over te gaan. Nederland beperkt heel voorzichtig de beschikbaarheid van alcohol door het toezicht op de naleving van de leeftijdsgrenzen te intensiveren. Verhoging van de leeftijdsgrens, of moeilijker maken om met alcohol de kassa te passeren, zijn bij ons vooralsnog afgewezen. Met betrekking tot de reclame is een verbod op radio- en TV-reclame voor alcohol tussen 06.00 uur en 2 1.00 uur afgekondigd. Dat beperkt de hoeveelheid reclame die jongeren bereikt een klein beetje. Maar de inhoud van de reclame wordt niet aangepakt. Dat wordt overgelaten aan de zelfregulering.
Met betrekking tot de prijzen, willen regering en parlement nog steeds niet overgaan tot een verbod op stuntprijzen voor drank, in het bijzonder voor bier.
Maximaal opvolgen van alle aanbevelingen van de WHO, zou het Nederlandse alcoholbeleid een stuk effectiever maken.
Dingeman Korf